Bandırma Vapurunda İki Rizeli

  Tarihçi Yazar MURAT BARDAKÇI bir yazısında; Bandırma Vapuru’nu İstanbul’dan Samsun’a götüren ama şimdiye kadar isimleri meçhulde kalmış 25 kahramanın isimlerini arşiv bilgileriyle vermişti. Bunlar arasında ateşçi: Halil Yusuf Efendi,..

Bandırma Vapurunda İki Rizeli
Son Güncelleme: Bu Haber 405 views Whatsapp

 

Tarihçi Yazar MURAT BARDAKÇI bir yazısında; Bandırma Vapuru’nu İstanbul’dan Samsun’a götüren ama şimdiye kadar isimleri meçhulde kalmış 25 kahramanın isimlerini arşiv bilgileriyle vermişti. Bunlar arasında ateşçi: Halil Yusuf Efendi, MANSUR ARİF EFENDİ ve Bahri Mehmed Efendi de; ver almaktadır.

Dr. Nejat Tarakçı (Deniz Tarihçisi ve Jeopolitikçi), Bandırma Vapurunun Hikâyesi isimli makalesinde:

Bandırma vapurunun bu kutsal seferinde görev alan mürettebatın isim listesinde toplam 21 kişinin olduğunu; Mustafa Kemal Paşanın Kurmay ve silah arkadaşları Listesinde ise; 45 kişinin yer aldığını belirtmektedir. Bu listede; Ambarci, Rizeli Süleyman Oğlu Mahmut ile ateşçi olarak; 1-Koyun Hisar’dan Yusuf Oğlu Halit; 2- RİZELİ ARİF OĞLU MANSUR 3- Osman Oğlu Hacı Hamdi görülmektedir.

Geçen yıl Müftü Mahallesi çay bahçesinde arkadaşlarla sohbet ederken, Mahalle sakinlerinden benim de hısımım olan Emin Salcı Bey; “..15-20 sene önce yaşadığı bir olayı şöyle anlatmıştı. Odun kömür ticareti yaptığım yıllarda Rize Gündoğdu Nahiyesin de (şimdi merkeze bağlı Hamidiye Mahallesi) Ahmet Yılmaz’ın Petrol Ofisinde gece geç saatlere kadar bekler, Artvin ve Rize’nin doğusundan gelen ve burada duran odun yüklü kamyonların odunlarını satın aldıklarını;

Yine böyle soğuk bir gecede istasyonda odun kamyonlarını gelmesini beklerken; o yıllarda 80 yaşının üzerinde olan İstasyon sahibi Ahmet Yılmaz Bey’in; (Eski adı: “Karye-i Ğodri”. Şimdi Rize Merkeze bağlı Dağınıksu Mahallesinden); kendilerine: “..sizler bilmezsiniz, benim babam Atatürk’e çok büyü hizmetler etmiştir. Atatürk ölünceye kadar İstanbul da onun yanında/yatlarında kaptanlık yapmıştır..” dediğini ve babasından dinlediği Atatürk hakkında bazı özel bilgileri de anlattığını; söyleyerek bu olayın doğruluğunu bana sormuştu.

Aile lakapları “Mustafaoğlu/yılmaz” olan bu aile “Karye-i Ğodri”. Şimdi Rize Merkeze bağlı “Dağınıksu Mahallesi” de tek hane olarak o yıllarda yaşamaktadır. 1850 Öşür defterinde bu aile yer almamaktadır. 1905 nüfus kayıtlarında ise bu köyde/mahallede yaşadıkları görülmektedir. 1934 soyadı kanununda ise bu aile “YILMAZ” soyadını almıştır.

Ben;1974 te Rize Lisesi’nde Tarih Öğretmenliğine başladığım yıllarda öğrencilerime ve sohbetlerde bu olayı çokça anlattığımı ve kaynağını şimdi hatırlayamadığım bu tarihi olayı şöyle izah ettim.

Atatürk’ün; 16 Mayıs 1919 da İstanbul’dan Anadolu’ya yolculuğu başlamıştı. Bandırma vapuru İstanbul Boğazını geçip Karadeniz’e çıkmıştı. Ama tehlike henüz geçmemişti. Mustafa Kemal Paşa endişeliydi. Ya İngilizler yolda vapuru batırırsa, ümitler söner ve her şey başladığı gibi biterdi. İngilizlerin gemiyi batıracaklarına dair kendisine haberler de gelmişti.

O halde bu yolculuğu güvenle yapıp ne olursa olsun, Samsuna ayak basmak lazımdır. Karadeniz de İngiliz/Fransız gemileri dolaşmaktadır. Sahilden gitmekle, İngiliz/Fransız gemilerinden korunmaları ancak mümkündü. Gemi süvarisi Kayseri İsmail Hakkı Bey (Durusu), sahilden gitmenin tehlikeli olduğunu ve kıyıları kendisinin iyi bilmediğini bu sebeple açıktan gideceğini ifade etti. Ama bu kabul edilemezdi. Bir çare bulmak lazımdı.

Bandırma vapuru yol boyunca mümkün olduğu kadar kıyıya yakın bir rota izleyecekti. Bundan amaç düşman savaş gemilerinin muhtemel saldırılarından korunup en hızlı yoldan karaya çıkmaktı.

Bandırmanın peşinden İngiliz İşgal Kuvvetleri tarafından bir “destroyer” gönderilmişti. Bu savaş gemisi Bandırma Vapurunu geri çevirmek ya da batırmakla görevlendirilmişti. Fakat Bandırma Vapuru İngiliz işgal kuvvetlerinin planladığı rotayı takip etmediği için ve kıyıdan gittiği için yakalanmamıştı.

Mustafa Kemal Paşa kaptan İsmail Hakkı Durusu ya, bu kıyıları vapurda iyi bilen kimse yokmu? diye sordu.. Var Paşam Rizeli bir ateşçi var dedi. Çağırın gelsin dedi.. Rizeli ateşçi kaptan köşküne geldi.. Paşa; evladım, bu sahilleri iyi bilirmisin? Ateşçi iyi bilirim Paşam dedi. O halde git banyo et, üstünü başını değiş ve kaptan köşküne gel dedi.

Rize İslâmpaşa Mahallesinden komşum olan rahmetli Sabri Sarı aynı zamanda Rize Petrol Ofisi Müdürlüğünde Müdür şoförü idi ve Gündoğdu da petrol Ofisi bayisi olan Ahmet Yılmaz ile de yakın dost ve arkadaşı idi. Sabrı Sarı’nın Babası Bayram ali Sarı da Rizeli İpsiz Recep Reisin Çetesin de görevli olup Kurtuluş savaşında İstanbul dan Anadolu’ya silah taşıyan Kuvayi milliye komutanlarındandır (Bu husus ayrı bir yazı konusudur). Ben Sabrı Sarı’dan da Ahmet Yılmaz’ın babasının Atatürk’ün İstanbul da ölene kadar yanında görevli olduğunu dinlemiştim.

Benim tespitlerime göre bukişi yukarıdaki kaynaklarda görüldüğü gibi ateşçi RİZELİ ARİF OĞLU MANSUR dur. Gerek Petrol bayisi Ahmet Yılmaz’ın Emin Salcı ya anlatıları ve Sabrı Sarının bana anlattıkları bu hususu doğrulamaktadır.

Karadeniz kıyılarını çok iyi bilen Bandırma Vapurunun ateşçisi, RİZELİ ARİF OĞLU MANSUR, Atatürk’ün emriyle Bandırma vapurunun kaptan köşküne gelerek zaman zaman dümene geçerek ve zaman zaman da kılavuzluk yapmıştır. Bandırma Vapuru 19 Mayıs 1919 Pazartesi günü sabah 08.15’de Samsun’ademir atarken, İsmail Hakkı Kaptan ve bütün mürettebat için yaşamının en mutlu anı idi. Bu güç görevi yerine getirebilmenin kıvancı/mutluluğu içerisinde Allah’a şükrediyorlardı.

İngiliz İşgal Kuvvetleri tarafından bir destroyer gönderilerek, Bandırma Vapurunu geri çevirmek ya da batırmak istemişlerdi. Fakat Bandırma Vapuru, İngiliz işgal kuvvetlerinin planladığı rotayı takip etmediği için yakalanmamıştı.

Bu kutsal yolculukta, Rizeli Ambarcı Süleyman Oğlu Mahmut ile ateşçi RİZELİ ARİF OĞLU MANSUR’un yer almış olmaları, bir Rizeli olarak bizlerin gurur kaynağı olmuştur. Bu vatan için ölen bütün şehitlerimize Allah rahmet eylesin. Mekanları cennet olsun..

24/01/2021

Yakup Özkan

MEB Emekli Başmüfettiş ve Tarihçi

This is very helpful for the students that are going for various colleges affordable-papers.net across the nation.

İLK YORUMU SİZ YAZIN

Hoş Geldiniz

Üye değilmisiniz? Kayıt Ol!

Hemen Hesabını Oluştur

Zaten bir hesabın mı var? Giriş Yap!

Şifrenizi mi Unuttunuz

Kullanıcı adınızı yada e-posta adresinizi aşağıya girdikten sonra mail adresinize yeni şifreniz gönderilecektir.

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.